Wie als consument een overeenkomst sluit met een bedrijf, bijvoorbeeld voor de aankoop van goederen of diensten, moet doorgaans akkoord gaan met de contractvoorwaarden die het bedrijf toepasselijk acht voor deze overeenkomst.

Om de consument te beschermen – aangezien zij zelf geen enkele invloed kunnen uitoefenen op het opstellen van deze contractvoorwaarden – wordt misbruik wettelijk tegengegaan aan de hand van bepalingen die zijn vastgelegd in het boek VI van het Wetboek van economisch recht (WER).

Voordat een overeenkomst kan worden afgesloten, moet een bedrijf de consument duidelijke informatie verschaffen, waaronder:

• De voornaamste kenmerken van het product dat de consument wenst aan te schaffen
• De totaalprijs
• De betalingswijzen
• De algemene voorwaarden

Het WER maakt een onderscheid tussen:

• Overeenkomsten op afstand (art. VI.45 WER);
• Buiten verkoopruimten gesloten overeenkomsten (art. VI.64 WER);
• Andere overeenkomsten dan op afstand of buiten verkoopruimten gesloten overeenkomsten (art. VI.2 WER).

Voor bedingen of voorwaarden die dubbelzinnig zijn opgesteld, geldt altijd de interpretatie die het gunstigste is voor de consument.

Onrechtmatige bedingingen

In art. I.8, 22° WER wordt een onrechtmatig beding als volgt gedefinieerd:

Bij de beoordeling of een beding al dan niet onrechtmatig is, wordt er rekening gehouden met de omstandigheden rond de sluiting van de overeenkomst, met de aard van de producten, met alle andere bedingen van de overeenkomst of een ander contract dat verband houdt met die overeenkomst. Voor de beoordeling gaat men dus uit van het moment waarop de overeenkomst is gesloten.

Deze beoordeling heeft – indien de bedingen duidelijk en ondubbelzinnig zijn opgesteld – geen betrekking op:

• De definitie van het eigenlijke voorwerp van de overeenkomst.
• De gelijkwaardigheid tussen de prijs en het product, of tussen de vergoeding en de prestatie.

De bovenstaande definitie maakt dus duidelijk dat we van een onrechtmatig beding spreken als het bedrijf op juridisch vlak duidelijk bevoordeeld wordt ten opzichte van de consument.

Op zich verboden bedingen

In art. VI.83 WER wordt er, naast de algemene definitie van onrechtmatige bedingen die hierboven wordt vermeld, ook een lijst gegeven met meer dan 30 op zich verboden bedingen. Deze bedingen zijn automatisch onrechtmatig, en dus verboden en nietig.

Enkele voorbeelden

• Bedingen waarbij het bedrijf in geval van een eventuele wanprestatie zijn aansprakelijk te sterk uitsluit of beperkt.
• Bedingen waarbij voor onder andere niet-tijdige betaling van de consument een onredelijk hoog bedrag wordt opgelegd die niet in overeenstemming is met het nadeel dat door het bedrijf kan worden geleden.
• Bedingen waarbij het bedrijf zich het recht geeft om, zonder objectieve maatstaven, de prijs of de leveringstermijn te bepalen of te wijzigen.

Invloed op geldigheid overeenkomst

In het WER wordt bepaald dat elk onrechtmatig beding volgens de bovenstaande definitie verboden en dus nietig is. Daarbij blijft de overeenkomst wel bindend voor beide partijen, zolang de overeenkomst kan blijven voortbestaan zonder de nietig verklaarde bedingen. De consument kan dus geen afstand doen van de rechten die hem door het aangaan van de overeenkomst werden opgelegd. Enkel de essentie van de overeenkomst, zonder het onrechtmatig bevonden beding, blijft gelden, tenzij de consument kan aantonen dat hij de overeenkomst niet zou zijn aangegaan onder deze voorwaarden.

Bent u op zoek naar een advocaat regio Turnhout?

Advocatenkantoor Stappers volgt de wetgeving en steeds evoluerende rechtspraak op de voet om u volledig en terdege te kunnen informeren. Indien u vragen zou hebben met betrekking tot uw specifieke situatie rond overeenkomsten met bedrijven en onrechtmatige bedingen dan kan u ons vrijblijvend contacteren.